Pracownik może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia i domagać się od pracodawcy odszkodowania za brak wynagrodzenia w terminie, jeśli pracodawca nie wypłaca mu całości lub w istotnej części wynagrodzenia i brak wypłaty wpływa negatywnie na sytuacje życiową – tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 18 maja 2017 – II PK 119/16.
Stan faktyczny :
W rozpoznawanej przez Sąd Najwyższy sprawie, pracodawca który wskutek kryzysu doznał załamania finansowego, opóźniał się z wypłatą wynagrodzenia pracowników od kilku do kilkunastu dni.
Jeden z pracowników, powołując się na powtarzające się opóźnienia w płatności wynagrodzeń złożył pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy w trybie art. 55 § 11 KP. Jednocześnie pracownik wezwał pracodawcę do zapłaty odszkodowania w wysokości 3 miesięcznych poborów i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Stanowisko sądów :
Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo, uznając że brak wypłaty wynagrodzenia za pracę stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy względem pracownika.
Innego zdania był Sąd drugiej instancji, który zmienił wyrok i powództwo oddalił. Zdaniem sądu opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia w związku ze złą sytuacją finansową pracodawcy, wynikały z obiektywnych przyczyn zewnętrznych, nie mogą być uznane za ciężkie naruszenie obowiązków pracodawcy, skutkujące dopuszczalnością rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia i prawem żądania przez niego odszkodowania na podstawie art. 55 § 11 KP.
Sąd Najwyższy nie podzielił jednak zapatrywania Sądu drugiej instancji i uchylił wyrok.
Zdaniem SN , z punktu widzenia pracownika jest całkowicie obojętne, z jakiego źródła pracodawca uzyskuje środki na wynagrodzenia. To pracodawca ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a nie pracownik.Jeśli opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia jest krótkotrwałe (na przykład dwu lub trzydniowe) będzie wprawdzie naruszeniem obowiązków pracodawcy, ale nie będzie miało postaci ciężkiej.
W przypadku jednak otrzymywania przez pracownika niewielkich kwot wynagrodzenia za pracę, gdy nie dysponuje on żadnymi oszczędnościami, również takie niewielkie opóźnienie zakwalifikować można jako ciężkie.
Jeżeli opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń powtarzają się każdego miesiąca, pracownik ma otwarty termin do złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia przez okres miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o ostatnim niewypłaceniu mu należnego wynagrodzenia.
Pracownik może po każdym kolejnym czynie pracodawcy ciężko naruszającym jego podstawowe obowiązki, rozwiązać bez wypowiedzenia umowę w terminie miesiąca od dnia uzyskania wiadomości o tym czynie.
Jednakże niezwłoczne nieskorzystanie przez pracownika z tego uprawnienia nie pozbawia go możliwości rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca kontynuuje swe zachowanie w sposób ciągły.